Okul Fobisinin Nedenleri ve Ailelere Öneriler

Okulların yeni açıldığı şu dönemde aileleri bekleyen yeni bir sorun da okul korkusudur. Özellikle okula yeni başlayanlarda görülen bu durum pek çok çocukta gözlenebilir. Eğer bu korku ilk birkaç hafta içerisinde çözümlenmezse okul fobisine dönüşebilir. Okul korkusunun okula gitmede isteksizlik dışındaki diğer belirtileri; sürekli ağlama, okulu öğretmeni ya da arkadaşları hakkında şikayetler, özellikle sabahları okula gitme saatinde başlayan ve eve geldiğinde yok olan baş ağrısı, karın ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel yakınmalardır.

Okul korkusunun nedenini araştırdığımızda bunun arkasında çoğunlukla çocuk yerine anne-baba ve ebeveynlik tutumlarının olduğunu görürüz. Okul fobisi yaşayan pek çok çocuk, çocuğundan ayrılma konusunda yoğun korku ve endişesi olan annelere sahiptir. Çocuğuna karşı aşırı korumacı bir yetiştirme tarzı benimsemiş anneler, çocuğun anneye bağımlı bir kişilik geliştirmesine zemin hazırlayarak akranlarına göre daha geç özerklik kazanmasına neden olabilirler. Özellikle ilk kez okul hayatına başlayacak çocuklar için okul fobisinin yaygın sebeplerinden biri de güvenli alandan ayrılma ve özerkleşme kaygısı olabilmektedir. Okula başladığı döneme kadar çocuk daima anne-baba yanında ve güvendedir. Okula başlaması ile birlikte hem aile hem de çocuk için güvenli alandan ayrılmanın sebep olduğu bir kaygı hakim olmaya başlar. Bunlara ek olarak sosyal ilişkilerinde girişken olmayan, içine kapanık, arkadaş ilişkileri zayıf olan çocuklarda ve özellikle öğretmenle ilgili korkuları olan çocuklarda okul fobisinin daha sık görüldüğü bilinmektedir.

Çocuğunda okul korkusu olan anne-baba ne yapmalı?

• Eğer çocuğunuzun sabah saatlerinde ya da okuldayken görülen fiziksel yakınmaları varsa onu yalancılıkla suçlamayın. Çocuğunuzu mutlaka bir doktora götürün ve muayene olmasını sağlayın. Bazen yoğun kaygı ve korkular bu esnada salgılanan hormonlar nedeniyle gerçekten fizyolojiyi etkileyebilmektedir.
• Çocuğunuz okula gitmemek konusunda diretiyorsa onu yatıştırıp düzenli bir biçimde devam etmesini sağlayın. Başlangıçta bir korku ile başlayan bu durum ailenin doğru yaklaşımları ve kararlı tutumu sayesinde çok kısa sürede düzelebilmektedir. Bu nedenle, yakınmaya devam etse de giyinme, kahvaltı etme gibi aşamalarda onunla tartışmaya girmekten kaçınarak okul hazırlığında ona yardımcı olmaya devam edin.
• Okul fobisi nedeniyle çocuğunuzu aşağılamak ya da ona ceza vermek yerine onunla okulun önemi, faydaları, güzel ve eğlenceli yönlerini anlatarak özendirici olmaya çalışın ve okula ısınması için ona zaman tanıyın.
• Eğer arkadaşlarından ya da öğretmeninden şikayet ediyorsa vakit kaybetmeden öğretmeni ile konuşup çocuğunuzun okula uyumu ile ilgili bilgi almaya çalışın. Gerekirse okulun rehberlik servisinden de destek isteyin.
• Çocuğunuzu, duygularını ifade etmesi için gereken zemini hazırlayarak korkuları hakkında konuşmaya teşvik etmek bu sorunu yenmede önemli bir adımdır. Acil bir durum olursa ne yapması gerektiği, onunla kimin ilgileneceği, beklenmedik bir durumda ailenin ne kadar sürede okulda olabilecekleri gibi konularda bilgilendirilmesi çocuğu yatıştıracaktır.
• Okula yeni başlayan çocuklarda annelerin uzun süre boyunca her gün okula gelmeye devam etmesinin çocuğun adaptasyonunu güçleştirdiği unutulmamalıdır. Anne ya da babanın çocuğu ilk gün okula bırakması, teneffüslerde dışarıda olup çocuğunu görmesi ve okul çıkışında birlikte eve dönmeleri uygundur ancak ikinci gün son teneffüse kadar, üçüncü gün ikinci teneffüs bitimine kadar, dördüncü gün sadece okula bırakma şeklinde kademeli olarak azaltma yöntemini uygulaması çocuğun uyumunu kolaylaştırır.

Bu yazı Dr. Melis Demircioğlu tarafından yazılmış ve çeşitli kaynaklarda yayınlanmıştır. Her hakkı saklıdır ©